Rundvee
5 augustus 2021
De Body Condition Score (BCS) is een methode om de vetreserves van een koe te beoordelen. Waarom is het belangrijk dat koeien niet te dik of te schraal zijn? En wanneer is dan een koe te dik of te schraal?
Nut van lichaamsvet
Een koe heeft altijd een bepaalde hoeveelheid lichaamsvet nodig om in momenten van een energietekort te kunnen aanspreken. In vet zit veel energie wat een koe rondom afkalven nodig heeft, omdat er dan een negatieve energiebalans ontstaat. De negatieve energiebalans is de periode waarin de energiebehoefte van een koe groter is, dan dat zij op dat moment aan voer kan opnemen. Als een koe drachtig is , dan groeit het kalf gestaag en wordt de pens van de koe als het ware in elkaar gedrukt. Hoe dichter een koe het afkalfmoment nadert, des te minder voer kan ze opnemen. Vooral de laatste 14 dagen daalt de voeropname snel.
Rondom afkalven groeit het kalf dus hard en moet er in het uier biest gevormd worden, waarvoor beide energie nodig hebben, terwijl de voeropname kleiner wordt. Dit is het begin van de negatieve energiebalans. Na het afkalven is de pens echter niet gelijk weer voor 100 procent vulbaar. Vaak kan pas 6 tot 8 weken na afkalven de pens weer het normale portie voer opnemen. Dan is er vaak ook weer evenwicht qua energie tussen behoefte en opname.
Te schraal
Als een koe in een negatieve energiebalans terecht komt, dan is het heel normaal dat een koe haar vetreserves aanspreekt. Een te schrale koe heeft weinig reserve en heeft dus zo mogelijk een probleem. Als het vet op is en er een groot verschil tussen vraag en aanbod van energie ontstaat, kan er ketose of slepende melkziekte ontstaan.
Te dik
Te schraal is dus niet goed, maar te dik ook vooral niet. Een koe die te dik de droogstand in gaat, is al stevig gegroeid tijdens de lactatie. Deze koe heeft in de lactatie dus een rijker rantsoen gehad, dan nodig was voor haar melkproductie. Dit komt vaak voor bij koeien die, om wat voor reden dan ook, onvoldoende melk hebben gegeven tijdens de lactatie. Of bij koeien die heel veel dagen melk hebben moeten geven, doordat ze heel laat drachtig zijn geworden. Daarnaast heeft de hoogte van het basisrantsoen en ook de samenstelling invloed op de mogelijkheid van een te forse groei.
Vicieuze cirkel slechte BCS
Koeien met een slechte BCS komen vaak in een vicieuze cirkel terecht. Deze koeien komen voor het afkalven vaak eerder dan normaal in een negatieve energiebalans terecht en moeten eerder en meer hun vetreserves aanspreken. Al het vet dat een koe afbreekt, moet in de lever worden omgezet in voor een koe bruikbare energie. Als de negatieve energiebalans langer en dieper is, kan de lever het niet meer aan en slibt dicht met vet. Dit fenomeen noemen we leververvetting.
Op het moment dat dit optreedt, wordt het nog minder met deze koeien, omdat de lever ook de zuren, welke vrij komen bij de afbraak van voer in de pens, moet omzetten in glucose, de brandstof voor de koe. De koe had dus al een energie tekort en nu is de brandstoftoevoer ook nog eens verstopt geraakt. Deze koeien starten vaak moeilijk op, hebben veel afkalfproblemen als melkziekte en ketose en zijn extra gevoelig voor baarmoeder en uierontsteking. Als ze door de moeilijke periode heen komen, komen ze vaak niet optimaal aan de melk. Deze koeien worden meestal ook weer later tochtig en drachtig. Dus weer een lactatie met veel dagen en weer te vet de volgende droogstand in.
Doorbreek de cirkel
Wat moet er dan gebeuren om deze cirkel te doorbreken? Check regelmatig de BCS conditie van de koeien, vooral als ze in de tweede helft van de lactatie zijn. Pas eventueel tijdig de krachtvoergift aan of maak het basisrantsoen minder energie rijk, als er te veel koeien in een te royale conditie dreigen te komen.
Choline ondersteunt de reinigende werking door de lever. Ruwe choline wordt echter in de pens afgebroken. Voor koeien is het daarom van belang dat de choline pensbestendig is. ReaShure-XC is een pensbestendige choline. ReaShure-XC kan worden ingezet in de droogstand periode en opstart van de lactatie.
Voor meer informatie kunt u vrijblijvend contact opnemen met Speerstra Feed Ingredients via 0514-569001 of mail@speerstra.com.
