We spreken vaak over krachtvoerkosten per koe per dag of per kilogram melk, maar wat kost het eigen ruwvoer eigenlijk? De kosten van grond, bemesting, eigen mechanisatie, loonwerk, inkuilmiddel en afdekmateriaal worden alleen maar hoger. En dan ligt het voer nog niet eens aan het voerhek. Daarnaast speelt de VEM-opbrengst per hectare een belangrijke rol.
Lange tijd is er gerekend met een kostprijs van 15 cent per kg droge stof uit eigen ruwvoer, maar het is aannemelijk dat 20 cent de werkelijkheid beter benadert.
Kwaliteit extra belangrijk
Van goed verteerbaar ruwvoer kan een koe meer opnemen dan van slecht verteerbaar voer. Van ruwvoer met 950 VEM wordt per dag een halve kilo meer droge stof opgenomen dan van een ruwvoer met 900 VEM. Zo snijdt het mes snijdt aan twee kanten: een hogere opname en een hogere VEM per kg droge stof.
Bij 15 kg droge stof graskuil met 950 VEM is de opname 14.250 VEM per dag en bij 14,5 kg graskuil van 900 VEM is de opname 13.050 VEM. Dit is een verschil in opname van 1200 VEM per dag. Dat komt overeen met 1,28 kg krachtvoer per koe per dag die u kunt besparen of 2,6 kg meer melk uit het ruwvoer. Goede ruwvoerkwaliteit levert dus veel geld op.
Benutting verbeteren
De kwaliteit van het ingekuilde ruwvoer is achteraf niet meer te verbeteren, de benutting ervan wel. We hebben steeds meer kennis hoe we het verteringsproces in de pens in positieve zin kunnen beïnvloeden.
Om een goede microbiële eiwit productie te realiseren is het belangrijk dat de pens gezond is en dat celwanden optimaal worden afgebroken. Een betere celwandafbraak betekent meer energie op pensniveau, waardoor er meer microbieel eiwit gevormd kan worden. De voerefficiëntie gaat hierdoor omhoog, omdat er meer melk uit dezelfde hoeveelheid voer kan worden geproduceerd.
Dit kan worden gerealiseerd door Diamond V toe te voegen aan het rantsoen. Van Diamond V is bekend dat door deze betere efficiëntie de melkproductie met 1,18 kg kan worden verhoogd. Dat komt overeen met 542 VEM per dag meer uit hetzelfde ruwvoer. Door de betere vertering haalt u dan als het ware 937 VEM melk uit een kuil van 900 VEM.
Waar staat u zelf?
Voerefficiëntie is de (meet)melkproductie per dag, gedeeld door de totale opgenomen kilo’s droge stof. Zoals in de grafiek te zien is, kunnen er tussen bedrijven grote verschillen zijn in voerefficiëntie.
In Nederland zitten de laagste bedrijven op 1,2 liter melk uit een kilo droge stof en de beste bedrijven op 1,7. Dat betekent dat het ene bedrijf een halve liter melk meer uit elke kilo droge stof haalt dan het andere bedrijf. Dat heeft natuurlijk ook een behoorlijke invloed op het uiteindelijk voersaldo. Als een koe 22 kg droge stof opneemt, dan produceren de koeien op een bedrijf met een voerefficiëntie van 1,2 zo’n 26,4 kg melk en op een bedrijf met een voerefficiëntie van 1,5 wel 33 kg melk uit dezelfde hoeveelheid voer. Bij een melkprijs van 0,58 euro is dit een extra van 3,80 euro per koe per dag.
Als u weet waar u zelf staat, weet u ook of er winst te behalen is.
Binnen uw eigen bedrijf is de voerefficiëntie een goede maatstaf om te bepalen of het rantsoen efficiënt wordt benut of wordt omgezet in melk. Bedrijven met relatief veel vaarzen hebben een wat lagere voerefficiëntie, omdat vaarzen een gedeelte van de energie uit voer nog moeten gebruiken voor groei. Bedrijven met relatief veel vers afgekalfde koeien zullen hoger scoren, omdat koeien die nog in de negatieve energiebalans zitten, ook melk produceren uit lichaamsvet en nog geen maximale ruwvoeropname hebben. De voerefficiëntie kan dus niet zomaar worden getoetst aan die van collega-veehouders.
